Amoniak

[NH3]

Mam kilka pytań odnośnie amoniaku. W zeszłym roku miałem wysoki poziom amoniaku w zbiorniku co spowodowało śnięcie ryb. Chciałbym uniknąć takiej sytuacji w przyszłości. Stąd moja ciekawość.
1. Jaki jest maksymalny bezpieczny poziom amoniaku?
2. Jak można dokładnie zmierzyć poziom amoniaku w wodzie? W moich testach kropelkowych jest przeskok z 0 na 1 mg/l.
3. Jak można obniżyć poziom amoniaku pomijając napowietrzanie. Nie mam blisko zbiornika źródła prądu, które chyba jest niezbędne, aby zainstalować jakieś urządzenie napowietrzające wodę.

Będę wdzięczny za pomoc.

[Gość]

Amoniak w wodzie jest niebezpieczny w momencie kiedy stężenia amoniaku we krwi ryby jest niższe jak stężenie amoniaku zawartego w wodzie. Z tego powodu ryba nie może uwolnić produktów spalania pokarmu (amoniaku) z krwi i gdy ten osiągnie w niej wartości letalne, ryba śnie. Tak więc odpowiedź na Twoje pierwsze pytanie jest ciężka.
Duże stężenia amoniaku w wodzie może pojawić się nagle w ciągu kilku godzin. Ja nie mierzę jego stężenia. Obserwuję ryby.
Szybko podane wapno chlorowane. Dużą robotę robi wiatr i fala.
Z czasem się nauczysz.
Pozdrawiam.

[solutions44]

1. Jaki jest maksymalny bezpieczny poziom amoniaku?

W kontekście "bezpieczeństwa" amoniaku musimy rozróżnić jego 2 formy: niejonową NH3 (wolny amoniak) oraz zjonizowaną NH4+ łącznie tworzące tzw TAN (total ammonia nitrogen/totalny azot amoniakalny). Toksyczna dla ryb jest forma wolna NH3, w środowisku wodnym jest jej zawsze mniej niż formy jonowej NH4.
Stopień toksyczności amoniaku zawsze jest związany z pH wody, w wodzie kwaśnej, o niskim pH bardzo niewielka część amoniaku jest obecna w formie "wolnej" podczas gdy w wodzie o wysokim pH znacznie większa część amoniaku przechodzi w formę wolną toksyczną dla ryb. Na toksyczność wpływa również temperatura wody i zawartość chlorków, jednak ich wpływ nie jest tak kluczowy jak wpływ pH. Należy przyjąć, że amoniak jest bardziej toksyczny w cieplejszej wodzie, gdyż jego większa część przechodzi w formę wolną/niejonową.

Dla przykładu możemy porównać 2 zbiorniki o jednakowej temperaturze:
1)
TAN = 2,5 mg/l
pH = 8.5
wolny amoniak = 0,1932 mg/l
2)
TAN = 2,5 mg/l
pH = 7.1
wolny amoniak = 0,0083 mg/l

obliczone za pomocą https://www.hamzasreef.com/Contents/Cal ... mmonia.php

dla narybku już 0,1 mg/l w formie wolnej może być toksyczne, wraz ze wzrostem ryby stają się bardziej odporne.

Poniższa tabela pozwala w łatwy sposób określić toksyczność amoniaku w relacji do pH wody.


2. Jak można dokładnie zmierzyć poziom amoniaku w wodzie? W moich testach kropelkowych jest przeskok z 0 na 1 mg/l.

Najlepiej fotometrycznie.

Z najprostszych, dostępnych od ręki w Polsce będzie mini fotometr hanna instruments:
https://hanna-polska.com/checker-hc/305 ... akres.html

Zakres od 0,01 do 9,99 mg/l, rozdzielczość 0,01 mg/l, wykrywa TAN

Należy pamiętać, że bez pomiaru pH pomiar amoniaku pozostawi bez odpowiedzi pytanie jak bardzo amoniak jest toksyczny w danym zbiorniku.

3. Jak można obniżyć poziom amoniaku pomijając napowietrzanie. Nie mam blisko zbiornika źródła prądu, które chyba jest niezbędne, aby zainstalować jakieś urządzenie napowietrzające wodę.

Poprawa natlenienia przez przepływ/ruch wody - efekt może być znikomy - w tym przypadku liczymy jedynie na możliwość utlenienia amoniaku do mniej toksycznych form nieorganicznych, ryzykując jednocześnie podniesieniem pH.
Czyszczenie dna
Redukcja dawki pokarmowej

Tyle przychodzi na myśl bez używania energii elektrycznej. Przy użyciu energii wachlarz możliwości jest znacznie szerszy.

Wapnowanie niestety spowoduje podniesienie pH a w konsekwencji przyspieszy przekształcenie amoniaku w toksyczną formę.

[NH3]

Dziękuję bardzo za odpowiedzi.
Widzę, że w moim przypadku obniżenie Ph mogło by pomóc. Aktualnie jest na poziomie 8-8,5.
Czy jest zatem jakiś sposób na obniżenie PH?

[solutions44]

wartość pH podlega wahaniom w zależności od pory dnia. Należy dokonać pomiaru co najmniej kilkukrotnie w ciągu doby, 1-wszy możliwie wcześnie, najlepiej o wschodzie słońca, 2-gi w okolicach południa i kolejny około 20, to da odpowiedź jak zbuforowana jest woda. Można też zmierzyć alkaliczność wyrażoną jako zawartość CO3 lub w stopniach niemieckich.

Jaki jest poziom amoniaku całkowitego ?

[NH3]

Niestety mój test kropelkowy nie jest dokładny. Przy ostatnim pomiarze NH3 było między 0 a 1 mg/l, NH4 nie było wcale. Powtórzyłem test wczoraj i test nie wykazał ani NH3 ani NH4. Natomiast PH wynosiło około 8,5. Sprawdzę wartości według wytycznych 3 razy w ciągu dnia. Jakiś czas temu sprawdzałem wartość rano i wieczorem i różnica była na poziomie 0,2. Jednak wartość przekraczałą wtedy 9.
Nie mam testu na poziom całkowity amoniaku.
Kupię taki test i zmierzę wartość. Jaki test kupić do sprawdzenia CO3?
Czy powinienem na coś zwrócić uwagę przy pobieraniu próbki wody? Mogę ją pobrać w dowolnym miejscu z dowolnej głębokości?

[Gość]

Jeszcze nie znam nikogo, kto ustrzegł się śnięć związanych z amoniakiem mierząc codziennie jego stężenie w wodzie. Powodzenia! Druga sprawa. Wapnowanie pogarsza sprawę ale dawka chloru zawartego w wapnie chlorowanym bardzo szybko ten amoniak neutralizuje.

[solutions44]

To prawda, wapno chlorowane zwiąże amoniak do chlorku amonu, wciąż jednak to radykalna metoda doraźna, nie eliminująca przyczyn, zmierzająca do podnoszenia pH.

Obstawiam, że jeśli test kropelkowy nie wykazuje więcej niż 1 mg/l to problem leży gdzie indziej. Można spróbować wykonać test w mniejszej objętości wody tj. np zamiast 10 ml do probówki reakcyjnej wlać 2,5 ml, dodać tę samą liczbę kropli co dla 10ml odczynnika i odczytać wynik, następnie dzieląc go przez 4. Jeśli wyjdzie 3 to mamy ok 0,75 mg/l TAN, jeśli 2 to 0,5 mg/l itp

[Gość]

To prawda, wapno chlorowane zwiąże amoniak do chlorku amonu, wciąż jednak to radykalna metoda doraźna, nie eliminująca przyczyn, zmierzająca do podnoszenia pH.

Obstawiam, że jeśli test kropelkowy nie wykazuje więcej niż 1 mg/l to problem leży gdzie indziej. Można spróbować wykonać test w mniejszej objętości wody tj. np zamiast 10 ml do probówki reakcyjnej wlać 2,5 ml, dodać tę samą liczbę kropli co dla 10ml odczynnika i odczytać wynik, następnie dzieląc go przez 4. Jeśli wyjdzie 3 to mamy ok 0,75 mg/l TAN, jeśli 2 to 0,5 mg/l itp

Nie zgadzam się z tą opinią. Materia organiczna opada na dno i tam następuje jej rozkład. Produktem tego rozkładu jest amoniak, który zalega pod, w warstwie tej materii. Przy zmianie ciśnienia atmosferycznego na niższe następuje jego gwałtowne podniesienie do środowiska wodnego, a następnie do atmosfery. Szybkie podanie wapna chlorowanego na etapie jego unoszenia się w toń wody spowoduje jego neutralizację.

[Gość]

Dodam jeszcze, że 15 kg/ha wapna chlorowanego jest dawką skuteczną, a zupełnie nieszkodliwą dla fito i zooflory.

[Kornel K]

Dodam jeszcze, że 15 kg/ha wapna chlorowanego jest dawką skuteczną, a zupełnie nieszkodliwą dla fito i zooflory.

Czy taką dawkę można podać na cały staw od razu , czy tylko na połowę tak aby ryby miały część wody wolną od chloru ?

Czy podanie wapna chlorowanego zneutralizuje amoniak tylko w przypadku kiedy ciśnienie spowoduje jego podnoszenie się ?
Czy da efekt także w przypadku ciśnienia na normalnym poziomie kiedy zalega na dnie ?

Czy siarkowodór też ma tak drastyczny wpływ na ryby jak nadmiar amoniaku w wodzie ?

Ostatnie pytanie ( może śmieszne ) . Czy pływanie po stawie (który ma znikomy przepływ) skuterem wodnym pozwoli dotlenić i odgazować nieco zbiornik 2ha ? Próbował , ktoś może takiego rozwiązania ?

[Gość]

Odpowiem z mojego doświadczenia. Nie znalazłem nigdzie opracowań na ten temat.

Zakładam, że staw ma 1.5 m głębokości. Na 1 ha stawu masz 15 tyś m3 wody. 15 kg wapna chlorowanego na na 15 tyś m3 wody, to daje 0.001 kg na 1 m3 wody. To jest tylko 1 gram na 1m3 Znikoma ilość nie mająca wpływu na życie w stawie jak i na ryby.
Najszybszy efekt uzyskasz jak cała objętość wody będzie nasycona amoniakiem. Czy zadziała na amoniak zalegający, nie wiem, ale ja czasem stosuje wapno profilaktycznie.
Tak, siarkowodór jest bardzo szkodliwy, ale nie słyszałem aby stanowił on duży problem na obiektach stawowych i powodował problemy.
Pływanie skuterem wodnym dotleni zbiornik i da bardzo dobry efekt kiedy woda jest nasycona amoniakiem, amoniak uwolnisz do atmosfery. Nie wiem czy nie spowoduje nagłego, szybkiego i groźnego uwolnienia amoniaku zalegającego pod warstwą mułu.
Obserwuj ryby i pogodę, szczególnie na początku czerwca i rzadziej pod koniec sierpnia.

[Gość]

Raczej łodzią z silnikiem malej mocy niż skuterem. Tak aby nie ruszyć dna.

[Kornel K]

Raczej łodzią z silnikiem malej mocy niż skuterem. Tak aby nie ruszyć dna.

Istnieje ryzyko okaleczenia ryb śrubą czy raczej będą się trzymały z daleka ?

[Gość]

Raczej łodzią z silnikiem malej mocy niż skuterem. Tak aby nie ruszyć dna.

Istnieje ryzyko okaleczenia ryb śrubą czy raczej będą się trzymały z daleka ?

Zawsze można ustawić śrubę pod skosem tuż nad powierzchnią. Małe ryzyko jest.