Komisja Europejska
Komunikat prasowy
Bruksela, 5 grudnia 2012 r.
Środowisko naturalne: nowe wytyczne w zakresie akwakultury i ochrony przyrody
Komisja ogłasza nowe wytyczne w celu poprawy rozumienia sposobu realizacji przedsięwzięć w zakresie akwakultury na obszarach Natura 2000, czyli w ramach ogólnounijnej sieci terenów chronionych. W wytycznych wyjaśniono najlepsze sposoby zapewnienia zgodności działań związanych z akwakulturą z prawem EU dotyczącym przyrody, a zwłaszcza przepisami dotyczącymi sieci Natura 2000. Podkreślono znaczenie sektora akwakultury dla produkcji żywności i wskazano na kluczową rolę sieci Natura 2000 w realizacji celów polityki Unii Europejskiej w zakresie różnorodności biologicznej. W wytycznych skoncentrowano się na wdrażaniu przepisów dotyczących właściwej oceny w ramach dyrektywy siedliskowej.
Janez Potočnik, komisarz ds. środowiska, określił dokument jako „pożyteczne narzędzie służące poprawie porozumienia między podmiotami gospodarczymi, organami publicznymi, zarządcami obszarów Natura 2000 oraz organami ochrony środowiska. Umożliwi on opracowywanie zrównoważonych projektów z zakresu akwakultury, które osiągają założone cele produkcyjne z poszanowaniem ekologicznych walorów obszarów Natura 2000.”.
Maria Damanaki, komisarz ds. gospodarki morskiej i rybołówstwa, powiedziała: „Akwakultura odgrywa ważną rolę w UE z punktu widzenia dostępu do zasobów żywności i istnieje potrzeba wykorzystania jej potencjału w dążeniu do osiągnięcia zrównoważenia, bezpieczeństwa żywnościowego, wzrostu i zatrudnienia. Będąc jedną z wielu form użytkowania naszych wód, unijne akwakultury muszą się rozwijać w sposób zrównoważony środowiskowo i dzisiejszy dokument przyczyni się do realizacji tego celu”.
W wytycznych pt. „Wytyczne w sprawie akwakultury i sieci Natura 2000 – zrównoważona działalność w zakresie akwakultury w ramach sieci obszarów Natura 2000” określono kontekst polityczny rozwoju akwakultury i ochrony różnorodności biologicznej w Europie. Dokonano przeglądu potencjalnego wpływu głównych systemów akwakultury na przyrodę i organizmy żywe skupiając szczególną uwagę na metodach i narzędziach ich oceny w świetle celów związanych z ochroną przyrody w odniesieniu do poszczególnych obszarów. W wytycznych wyjaśniono sposób dokonywania oceny tych zagrożeń w indywidualnych przypadkach i określono, jak najlepiej można je minimalizować lub ich całkowicie uniknąć. Przedstawiono liczne studia przypadków z przykładami dobrych praktyk ilustrujących możliwość pozostawania zrównoważonych akwakultur w zgodzie z ochroną przyrody lub wskazujących, jak mogą one jej sprzyjać poprzez tworzenie odpowiednich siedlisk, na które przeznaczono wiele obszarów. W wytycznych podkreślono korzyści wynikające ze strategicznego planowania, przy którym na wczesnym etapie procesu należy w zintegrowany sposób brać pod uwagę wymogi ochrony przyrody i rozwoju akwakultury. Dokument zawiera opisany krok po kroku sposób przeprowadzenia wymaganej procedury oceny uzupełniony o stosowne przykłady i praktyczne zalecenia.
To już piąte wytyczne dotyczące stosowania unijnego prawodawstwa odnoszącego się do ochrony przyrody w odniesieniu do strategicznych sektorów UE. Wcześniej opublikowane wytyczne dotyczyły energii wiatrowej, wydobycia surowców nieenergetycznych, rozwoju w portach i obszarach przyujściowych oraz wodnego transportu śródlądowego.
Kontekst
Rola akwakultury jako źródła światowej produkcji żywności pochodzącej ze środowiska wodnego rośnie, zwłaszcza że większość dzikich stad ryb spadła obecnie poniżej poziomu zrównoważonych limitów eksploatacji lub znajduje się na ich granicy. W UE produkcja pochodząca z akwakultury jest ważną dziedziną działalności gospodarczej w wielu regionach nadbrzeżnych i kontynentalnych, jednak zdecydowanie wbrew tendencjom światowym pozostawała w ostatnich latach na niezmienionym poziomie. Celem reformy wspólnej polityki rybołówstwa jest wykorzystanie pełnego potencjału unijnej akwakultury zgodnie z celami strategii Europa 2020, którymi są: zrównoważenie, bezpieczeństwo żywnościowe, wzrost i zatrudnienie.
Natura 2000 jest rozległą ogólnoeuropejską siecią obszarów chronionych. Celem jej istnienia jest zagwarantowanie długofalowego przetrwania najcenniejszych przyrodniczo i zagrożonych gatunków oraz siedlisk. Obejmuje ona obecnie prawie 18 proc. obszarów lądowych UE i ponad 217 tys. km² akwenów morskich. Natura 2000 nie jest jednak systemem ścisłych rezerwatów przyrody wykluczających wszelką ludzką działalność. Na obszarach należących do sieci nadal można prowadzić takie rodzaje działalności jak rolnictwo, akwakultura, transport, rozwój infrastruktury, turystyka, leśnictwo i rekreacja, pod warunkiem że ma ona zrównoważony charakter i pozostaje zgodna z lokalnymi celami w zakresie ochrony środowiska naturalnego. Natura 2000 jest jednym z głównych narzędzi wdrażania wspólnotowej strategii ochrony różnorodności biologicznej, która ma na celu zahamowanie utraty różnorodności biologicznej i przyspieszenie przekształcenia gospodarki UE w gospodarkę zasobooszczędną i zieloną.
Dodatkowe informacje:
Wytyczne dotyczące akwakultury w kontekście sieci Natura 2000:
http://ec.europa.eu/environment/nature/ ... rt6_pl.pdfPolityka UE w zakresie przyrody i różnorodności biologicznej:
http://ec.europa.eu/environment/nature/index_en.htmDodatkowe informacje na temat najnowszych zmian w sektorze akwakultury:
http://ec.europa.eu/fisheries/cfp/aquac ... dex_pl.htmKontakt:
Joe Hennon (+32 2 295 35 93)
Na stronie GDOŚ znajdują się wytyczne z 2009 w pdfie:
http://www.gdos.gov.pl/files/Materialy- ... ultura.pdf