Adwokat Krzysztof Załuski
Kancelaria Adwokacka ul. Wspólna 61 m. 108, 00-687 Warszawa
tel. (022) 621 81 89
http://www.wspolna61.plWarszawa, dnia 27 września 2010 r.
Pan
Marek Sawicki
Minister Rolnictwa i
Rozwoju Wsi
ul. Wspólna 30
00-930 Warszawa
Pan
Dariusz Wojtasik
Prezes Agencji Restrukturyzacji
i Modernizacji Rolnictwa
ul. Żelazna 59
02-822 Warszawa
Na mocy udzielonych mi pełnomocnictw przez Beneficjentów Środka 2.2 Działania wodno-środowiskowe w zakresie „Wsparcia wykorzystania tradycyjnych lub przyjaznych środowisku praktyk i technik w chowie i hodowli ryb” zawartego w Programie Operacyjnym „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” w związku z dokonanymi przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa wypowiedzeniami umów o dofinansowanie wnoszę o niewypowiadanie dotychczasowych umów oraz o ich aneksowanie, a także związane z tym przesunięcie obowiązku prowadzenia przyjaznej środowisku produkcji rybackiej z lat 2009-2013 na lata 2010-2014.
U Z A S A D N I E N I E
Moi mocodawcy podpisali umowy o dofinansowanie w ramach wspomnianego Środka 2.2 w grudniu 2009 roku. Na podstawie zawieranych umów Beneficjenci zobowiązali się do realizacji operacji pt. „Pomoc na realizację środka działania wodno-środowiskowego”, natomiast Agencja zobowiązała się do wypłaty pomocy w formie rekompensaty. Umowy dotyczyły współfinansowania prowadzenia przyjaznej środowisku produkcji rybackiej w latach 2009-2013.
Możliwość skorzystania z przedmiotowego programu pomocy wymagała dostosowania prowadzanej działalności do wspomnianych w programie i dookreślonych w poszczególnych umowach kryteriów. Zgodnie z tymi postanowieniami Beneficjenci rozpoczęli działania mające dostosować prowadzone przez nich gospodarstwa do wymagań przedstawionych w programie zrównoważonego rybołówstwa. Dotyczyło to podjęcia działań na rzecz ochrony środowiska i podtrzymania tradycyjnych metod chowu i hodowli ryb, takich jak: wapnowania wapnem tlenkowym, utrzymania wysp, skarp, grobli wraz z ławami lub zakładanie sztucznych siedlisk, posiadanie niezależnego systemu rozprowadzanie wody w gospodarstwie i wiele innych. Rozpoczęcie tego Programu zaowocowało wprowadzeniem do hodowli cennych gatunków ryb, których produkcja do tej pory była nieopłacalna. W wyniku prowadzonych działań wybudowano ścieżki edukacyjne udostępniane turystom i przyrodnikom.
Dostosowanie prowadzonych gospodarstw do w/w wymagań wymagało wiele pracy oraz zgodnie z postanowieniami Programu poczynienia nakładów finansowanych z własnych środków, które następnie w formie rekompensaty miały być wypłacane Beneficjentom.
Obok wyżej wymienionych kosztów przystosowania gospodarstw, wynikających z konieczności zmiany sposobu hodowli dołączyły koszty związane z obsługą kancelarii notarialnych oraz firm doradczych, bez których niemożliwe byłoby wypełnienie wszystkich wymagań Agencji ze względu na wielość przepisów prawnych, w których sama Agencja do końca nie mogła się odnaleźć i ich sprecyzować. Wspomniane wymagania dotyczyły przede wszystkim konieczności sporządzenia aktów notarialnych oraz prowadzeniem i dostarczaniem dokumentacji do regionalnych przedstawicielstw Agencji.
Do takich zobowiązań należy m.in. zgodnie z § 4 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 sierpnia 2009 w sprawie szczegółowego zakresu, trybu i terminów przekazywania sprawozdań oraz trybu i zakresu rozliczeń w ramach Programu Operacyjnego: „Zrównoważony rozwój sektora rybołówstwa i nadbrzeżnych obszarów rybackich 2007-2013” złożenia sprawozdania rocznego przed upływem 21 dni od dnia upływu roku sprawozdawczego oraz sprawozdania końcowego. W przytoczonym rozporządzeniu brak jest jakiegokolwiek sprecyzowania terminu roku sprawozdawczego, co więcej również pracownicy Agencji nie byli w stanie udzielić precyzyjnych informacji wyjaśniających ani to w rozmowach telefonicznych, ani też odpowiedzieć wyczerpująco na zapytania pisemne. Wobec czego Beneficjenci byli i są nadal niedoinformowani w tej kwestii.
Art. 22 ust. 3 ustawy z dnia 3 kwietnia 2009 roku o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego wskazuje na obowiązek przygotowania i umieszczenia wzoru sprawozdania przez instytucję zarządzającą i instytucję pośredniczącą. Instytucją zarządzającą w rozumieniu ustawy jest Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które co prawda umieściło formularz na swojej stronie internetowej w dniu wejścia w życie rozporządzenia, jednakowoż w późniejszym terminie okazało się, iż zamieszczony formularz jest nieprawidłowy.
W efekcie przedstawionych działań prawidłowy wzór formularza, obowiązującego na rok 2009 został umieszczony na stronie dopiero w lutym 2010 roku.
Wobec takiej sytuacji niemożliwe było wypełnienie obowiązku nałożonego na Beneficjentów, a dotyczącego obowiązku złożenia sprawozdania na odpowiednim formularzu, gdyż taki formularz nie istniał.
Ponadto w cytowanym fragmencie mowa jest o obowiązku jednoczesnego zamieszczenie formularzy na stronie Ministerstwa jak i Agencji. W związku z tym Beneficjenci nie mieli obowiązku sprawdzania, czy przedmiotowy formularz ukazał się na stronie Ministerstwa. Świadczy o tym dodatkowo fakt, iż każdy z nich pozostawał w bezpośrednich kontaktach z pracownikami Regionalnych Oddziałów Agencji, którzy na zapytania o formularz nie udzieli odpowiedzi, iż jest on zamieszczony na stronie Ministerstwa. Co więcej pracownicy Ci informowali Beneficjentów, iż nie ma obowiązku składania sprawozdań, gdyż nie został jeszcze udostępniony wzór sprawozdania. Na naglące prośby i pytania Beneficjentów odpowiadali, iż nie będzie żadnej sankcji za niezłożenie sprawozdań w przewidzianym terminie, gdyż niemożność ta nie została przez nich wywołana.
Agencja zamieściła wzór formularza na swojej stronie internetowej w ślad za Ministerstwem w dniu 23 lutego 2010 roku, to jest miesiąc po terminie przewidzianym dla Beneficjentów na złożenie takiego formularza. Nie dało to Beneficjentom możliwości złożenia wymaganej dokumentacji do dnia 21 stycznia 2010 roku. Zgodnie z obowiązującą w prawie polskim zasadą iż prawo nie działa wstecz, a więc w ślad za tak opóźnianą publikacją powinny pojawić się informacje dotyczące terminu złożenia sprawozdania, które uwzględniałby zaistniałą sytuację. W przedmiotowej sprawie nie podjęto takich czynności, co oznacza iż zarówno Agencja, jak i Ministerstwo dopuściły się rażącego naruszenia prawa poprzez egzekwowanie obowiązków przed datą ich faktycznego powstania.
Wobec takiej sytuacji argumenty przytaczane przez Agencję w wypowiedzeniach umów są bezpodstawne i niezgodne z zasadami obowiązującymi w prawie. W przedmiotowej sytuacji Beneficjenci wywiązali się z umowy poprzez złożenie sprawozdań w umożliwiającym im to terminie.
Z przytoczonego stanu faktycznego wydaje się, iż pracownicy Agencji dopuścili się nadużycia prawa poprzez zastosowanie niewłaściwych przepisów przy wypowiadaniu umów. Ponadto przytoczona w wypowiedzeniach podstawa prawna, tj. § 4 wspomnianego rozporządzenia nie odnosi się do Beneficjentów, wobec których wypowiedziano umowy, gdyż rozpoczęli oni realizację Programu przed dniem zawarcia umowy o dofinansowanie, wobec czego ich sytuację określa § 5 prezentowanego rozporządzenia, który przesuwa w czasie obowiązek złożenia sprawozdania.
Na uwagę zasługuje też fakt, iż Agencja wykazuje się niekonsekwencją w swoich działaniach. Z obowiązkiem złożenia sprawozdania ściśle związany jest obowiązek złożenia wniosku o płatność. W przedmiotowej sytuacji do czynienia mamy z wstępną akceptacją wniosków złożonych przez Beneficjentów, gdyż Agencja wystosowała do nich pisma wzywające do złożenia wniosków o płatność, związanych z dokonanymi w przedstawionych w sprawozdaniach poczynaniami zmierzającymi do prowadzenia hodowli na podstawie tradycyjnych i przyjaznych środowisku praktyk i technik, czyli zmierzającymi do wprowadzenia systemu produkcji określonego w umowach.
Wszystkie prowadzone przez Beneficjentów działania na potrzeby Programu wodno-środowiskowego w sytuacji odmowy wypłacenia określonych umową rekompensat stawiają gospodarstwa, którym wypowiedziano umowy, na skraju bankructwa. Zainwestowały one ostatnio miliony złotych m.in. w zakupy specjalistycznego sprzętu melioracyjnego do utrzymania stawów wyłącznie na potrzeby Programu wodno-środowiskowego. W związku z zaistniałą sytuacja realna wydaję się być utrata płynności finansowej przez wspomniane gospodarstwa.
Na uwagę zasługuję fakt różnicowania Beneficjentów w ramach tego samego Programu. Zgodnie z podstawowymi zasadami prawa wszyscy Beneficjenci powinni być traktowani identycznie, w podobnych sytuacjach. Wobec takich założeń dziwi fakt, iż Agencja dokonała wypowiedzeń tylko umów, które zostały zawarte w 2009 roku (nawet tych zawartych w trzeciej dekadzie grudnia), a te zawarte w styczniu 2010 na identycznych formularzach, z identycznymi zobowiązaniami sprawozdawczymi, obowiązują dalej.
W związku z zaistniałą sytuacją Beneficjenci podjęli rozmowy z przedstawicielami Agencji w celu znalezienia kompromisowego rozwiązania. Zasięgnięte w ten sposób informacje (zgromadzone w protokóle z rozmów z dnia 17.09.2010r. ) pozwoliły na ustalenie, iż umowy zostały zerwane w wyniku rekomendacji udzielonej przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a sama Agencja czuje się bezradna i pozbawiona stosownych kompetencji do negocjacji z nami.
Zaistniała sytuacja zmusza do zwrócenia się z prośbą właśnie do Ministerstwa jako jednostki nadrzędnej wobec Agencji, o wypracowanie wspólnego stanowiska, które zadowalałoby zarówno Ministerstwo jako dysponentowi funduszy, jak pokrzywdzonych obecnie Beneficjentów.
Z przedstawionej wyżej argumentacji jasno wynika, iż aktualny stan jest wynikiem bałaganu legislacyjnego powstałego w wyniku wielości rozporządzeń wydanych na podstawie ustawy z dnia 3 kwietnia 2009 roku o wspieraniu zrównoważonego rozwoju sektora rybackiego oraz niekonsekwencji i nieporadności w działaniach Agencji. Z całą mocą należy przy tym podkreślić, że Beneficjenci nie są stroną, która w wyniku swoich samodzielnych działań doprowadziła do zaistnienia konieczności wypowiedzenia umów. Mimo wszystko ze względu na fakt, iż dalsze obowiązywanie umowy dla wielu z nich stanowi jedyną możliwość dalszego prowadzenia działalności, Beneficjenci postanowili przedstawić propozycję ugodowego rozwiązania zaistniałego konfliktu.
Ich stanowisko w tej kwestii przedstawia się następująco:
Dla pogodzenia interesów Beneficjentów i Agencji możliwe jest zawarcie aneksu do obowiązujących umów, który przesuwałby obowiązek prowadzenia przyjaznej środowisku produkcji rybackiej z lat 2009-2013, na lata 2010-2014. Beneficjenci zobowiążą się do dalszego prowadzenia gospodarstw z wykorzystaniem tradycyjnych technik chowu i hodowli zwierząt, spełniania wymagań nałożonych na nich w związku z zawartymi umowami oraz terminowego dostarczania dokumentów, natomiast Ministerstwo uchyli rekomendację dotyczącą konieczności wypowiedzenia umów.
Propozycja ta umożliwi uporządkowanie wszystkich prawnych aspektów umowy oraz da czas na sporządzenie, wydanie i opublikowanie całej potrzebnej dokumentacji.
Na uwagę zasługuje fakt, iż mimo aneksowania umów i przesunięcia czasu ich obowiązywania, działania dotychczas podjęte w roku 2009, będą miały wpływ na gospodarkę i środowisko naturalne. Tym samym realizacja zadań w pierwszym roku, tj. 2009 odbędzie się na koszt Beneficjentów, gdyż zgodnie z proponowanym aneksem rekompensaty będą udzielane dopiero za 2010 rok.
Szanowny Panie Ministrze, proponowana zmiana nie narusza charakteru umowy i pozostaje w zgodzie z jej postanowieniami. W związku z czym raz jeszcze wnosimy o jej przeanalizowanie i uwzględnienie.
Z poważaniem
Załączniki:
Pełnomocnictwa Beneficjentów
1 Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Gospodarstwo Rybackie Niemodlin
2 Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe Gospodarstwo Rybackie Krogulna
3 Gospodarstwo Rybackie Piotr Warzecha
4 Gospodarstwo Rybackie Bożena i Grzegorz Stasiszyn
5 Gospodarstwo Rolno-Stawowe Łęcza M.E. Hoffman
6 Gospodarstwo Rybackie Ruda Różaniecka s.c.
7 Gospodarstwo Rybackie Krzysztof Pawliszyn
8 Gospodarstwo Rybackie Iława Sp. z o.o.
9 Gospodarstwo Rybackie Sp. z o.o.
10 Gospodarstwo Rybackie „Ślesin” Sp. z o.o.
11 Zakład Rybacki Bogaczewo Sp. z o.o.
12 Gospodarstwo Rybackie w Charzykowych Sp. z o.o.
13 Gospodarstwo Rybackie Jędrzej Zwierzchowski
14 Gospodarstwo Rybackie Ostróda Sp. z o.o.
15 Okręg Polskiego Związku Wędkarskiego w Toruniu
16 Gospodarstwo Rybackie Olsztyn II Sp. z o.o.
17 Gospodarstwo Rybackie w Starzawie Sp. z o.o.
18 Gospodarstwo Rybackie Jerzy Wroński
19 Instytut Rybactwa Śródlądowego w Olsztynie Rybacki Zakład Doświadczalny w Zatorze
20 Gospodarstwo Rybackie „KARP” Sp. z o.o.
21 Gospodarstwo Rybackie Karp Hodowlany Katarzyna Skarżyńska
22 Stawy Mironice Krzysztof Pierzecki
23 Gospodarstwo Rybackie Karwiny